شبکه‌های اجتماعی مهاجران و بازتولید فرهنگ مهاجرت در مناطق روستایی: مطالعه‌ای کیفی بر جریان‌های مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران

Authors

  • حسین محمودیان دانشیار گروه جمعیت¬شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  • علی قاسمی اردهائی دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
Abstract:

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه‌ای و موردتوجه در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- ‌اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان‌های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن‌ترین جریان‌های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده‌است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه‌های مهاجر از استان آذربایجان‌شرقی باشیم. مطالعه کیفی از نوع گروه‌های متمرکز جریان مهاجرتی مورداشاره نشان می‌دهد که مهاجران پیشگام آن از موقعیت اجتماعی- اقتصادی پایین‌تری نسبت به بومیان مبدأ و مقصد برخوردار بودند. آنها با بهبود نسبی وضعیت اقتصادی خود، جهت کمک به وضع مالی خانواده و خویشاوندان نزدیک‌شان، وجوه ارسالی را به خاستگاه‌های روستایی خود می‌فرستادند. این امر و نیز اشتیاق روستاییان جهت بازدید از وضعیت زندگی مهاجران در نواحی پایتخت، موجب گردید که رفت وآمد و ارتباط اولیه بین مبدأ و مقصد به‌وجود آید. تشدید دامنه این ارتباطات و نیز تشویق و کمک مهاجران پیشگام باعث شد که مهاجرت‌های شبکه (زنجیره)‌ای از استان آذربایجان‌شرقی (بیشتر با مبدأ روستایی) به استان تهران آغازگردد. این امر موجب شد تا به رفتار مهاجرتی به‌عنوان یک اصل درجهت پیشرفت و بهبود وضعیت اقتصادی- -اجتماعی خانوارهای روستایی توجه شد. پذیرش و درونی کردن این رفتار جمعیت‌شناختی در برخی از مناطق استان آذربایجان‌شرقی به‌حدی ‌است که خالی ازسکنه شدن برخی از مناطق روستایی آن را در نتیجه مهاجرفرستی شاهد هستیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شبکه های اجتماعی مهاجران و بازتولید فرهنگ مهاجرت در مناطق روستایی: مطالعه ای کیفی بر جریان های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه ای و موردتوجه در برنامه ریزی های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن ترین جریان های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه های مهاجر از استان آذربایجان شرقی باشیم. مطالعه کیفی از ن...

full text

مهاجرت شبکه ای و تعیین کننده های آن: مطالعه جریان های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران

شدت مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران و اقامت خوشه‌ای مهاجران، موجب گردیده است در این مقاله، این جریان مهاجرتی با رویکرد شبکه‌ای مورد مطالعه قرار گیرد. با استفاده از روش‌های تحقیق پیمایش و گروه‌های متمرکز و نیز چارچوب مفهومی شبکه‌های اجتماعی مهاجر، سه جریان مهاجرتی شبکه‌ای، توده‌ای و دافعه‌ای از هم تفکیک شده‌اند که حدود سه چهارم آن از نوع شبکه‌ای است. بیشترین جابجایی خوشه‌ای جمعیت ا...

full text

سودای مهاجرت: میل به مهاجرت و تصویر ذهنی از غرب در تجربه دانشجو-مهاجران ایرانی

  عموم پژوهش‌های پیرامون مهاجرت‌های بین‌المللی تاکنون بر ابعادِ کلانِ ساختاریِ این پدیده متمرکز بوده‌اند. در مورد مهاجرت بین‌المللی ایرانیان نیز بخش بزرگی از مطالعات و مباحثات موجود پیرامون میزان مهاجرت و صحت آمارهای مهاجرت بوده است. در این پژوهش برآن بوده‌ایم تا از طریق پرداختن به تجربة دانشجویان مهاجر ایرانی و دانشجویان ایرانی‌ای که قصد مهاجرت به یکی از کشورهای غربی را دارند، تصویر ذهنی آ...

full text

جریان ها و تعیین کننده های مهاجرت تبعی از استان آذربایجان شرقی به استان تهران

مهمترین ویژگی جریان­های مهاجرت داخلی ایران، غلبه مهاجرت­های تبعی نسبت به انواع دیگر جریان­های مهاجرت است. مهاجران تبعی باتوجه به ویژگی­هایی که دارند، در تغییر ترکیب جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی مناطق مبدأ و مقصد موثر می­باشند. با تحلیل ثانویه داده­ های کل و نمونه­ای 20% سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385، جریان­های مهاجرت و تبیین کننده­های مهاجرت تبعی غیرسرپرست­های خانوار از استان آذربایجان­شرقی به مق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 1

pages  109- 128

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023